Beste buurtgenoten,
Het is al een paar maanden geleden dat het team Duurzaam Kloosterveen van zich liet horen. Er zijn in die tijd ontwikkelingen geweest. Daar willen we u in dit stuk een update over geven.
Nieuwe gemeenteraad, nieuwe wethouders.
Kloosterveners, maar ongetwijfeld meer Assenaren, hebben gesproken: het oude gemeentebestuur is naar huis gestuurd en een nieuw bestuur is aangetreden. Uit onze eigen gelederen is Anita de Rijke als gemeenteraadslid voor ASSEN CENTRAAL gekozen. Het spreekt voor zich dat zij nu vanuit die plek met ondersteuning van het team Duurzaam Kloosterveen zaken t.a.v de warmtetransitie goed in de gaten kan en zal houden.
Groen Links is niet teruggekeerd in de coalitie, waarmee ook Karin Dekker (Groen Links) als wethouder is opgevolgd door Martin Rasker (VVD).
Kort na zijn aantreden hebben we als team Duurzaam Kloosterveen met hem van gedachten gewisseld, uiteraard over Kloosterveen maar ook over de waterstofeconomie die er in plaats van het huidige aardgas lijkt te komen.
Wethouder Rasker was zich op dat moment nog aan het oriënteren en en inwerken. We hebben afgesproken dat we na behandeling van de zogenaamde energienota (waar feitelijk ook de warmtetransitienota onder valt) weer contact zullen hebben. Het ziet er in ieder geval naar uit dat wethouder Rasker heel wat realistischer en daardoor minder “penetrant” (ongezond ambitieus) naar de opgave van de warmtetransitie voor Kloosterveen kijkt.
We hebben binnen ons team afgesproken dat Dick van den Brand nu vooral het gezicht van Duurzaam Kloosterveen zal zijn. Eerder was dat vooral een duet met Anita de Rijke en Dick. Deze wijziging vind plaats omdat nu ook een rol heeft binnen ASSEN CENTRAAL, dat deel uitmaakt van de nieuwe coalitie.
Hoge energieprijzen
De prijzen rijzen de pan uit. Verhogingen van de gasprijs en verhoging van de elektriciteitsprijzen buitelen over elkaar heen. Voor degenen die geen vast contract hebben bij hun energieleverancier, zorgt dat voor hoge maandelijkse lasten. Voor de mensen die nog een vast contract hebben, is het een kwestie van tijd of ook zij krijgen daarmee te maken. Vooral in Nederland zijn de prijzen hoog. Ik hoor vaak de vraag: hoe dat kan, we zijn immers nota bene ook “gasland”? Het antwoord is simpel: bij elke verhoging moet ook weer een bepaalde belasting worden opgeteld. Ten opzichte van bijvoorbeeld België, waar de belastingdruk veel lager is, zijn we dus “de sjaak”.
De gasprijs is vervolgens nog steeds gekoppeld aan de elektriciteitsprijzen; deels is dat logisch want we gebruiken nog steeds veel gas om onze elektriciteit op te wekken, maar deels is dat raar, want het aandeel duurzaam opgewekte stroom heeft geen last van de hoge gasprijs op de wereldmarkt. Als we deze feiten laten bezinken, dan is de conclusie dat vooral de rijksoverheid aan zet is om iets aan die prijzen te doen. Daar maken ze niet veel haast bij: het is zo uit te rekenen dat hoge energieprijzen veel belasting (miljarden per maand) extra in het laatje brengen. Daarnaast, en daar gaan we hierna op door, geven de hoge energieprijzen een zetje aan de warmtetransitie.
Wat zelf te doen aan de hoge prijzen? Hoe kunt u verduurzamen?
Om te beginnen maakt het veel uit of u uw woning huurt of dat u woningeigenaar bent. Als woningeigenaar kan je immers zelf gaan investeren in verdergaande maatregelen.
Iedereen kan echter opletten om het verbruik van energie te beperken: denk aan eenvoudige maatregelen: zoals tocht-strips, led-lampen, folie achter radiatoren. Maar ook korter douchen en apparatuur zo weinig mogelijk stand by laten staan. Denk verder eens aan de waterpomp in de tuin en zet de verwarming alleen aan waar de ruimten gebruikt worden. Zet buitenverlichting uit maar let wel op dat een dergelijke verlichting ook een inbraak preventieve werking heeft.
Huiseigenaren kunnen kijken naar verdergaande maatregelen: een betere isolatie van het huis en dubbel glas. Beide maatregelen zijn altijd lonend waarbij het mes aan twee kanten snijdt: kostenbesparend en duurzaam. Hetzelfde geldt voor de keuze van zonnepanelen. Nu is zo’n beslissing over zonnepanelen wel iets om even heel goed bij stil te staan. Een paar maanden geleden hebben we hierover op onze site informatie gegeven, waarin we een stuk of 10 aandachtspunten benoemd hebben die bij de aanschaf een rol spelen. Aanvullend: als u zonnepanelen overweegt, dan kunt u daar beter niet te lang mee wachten. U bent niet de enige in deze voor energie roerige tijden en de inflatie zorgt er ook voor dat de prijzen voor aanschaf en installatie hard stijgen. (ons zijn gevallen bekend van 20-25% in nog geen 9 maanden tijd).
Dan de warmtepomp.
Hier is de keuze tussen hybride (pomp in combinatie met de gasketel) en all electric, dus volledig zonder gasverwarming.
Op dit moment hebben we daarover de volgende adviezen.
Zoals in een ander stuk op onze site te lezen is, kunt u met een warmtepomp het verbruik van gas inwisselen door gebruik van elektriciteit.
Ruwweg vervangt u om dezelfde warmte in huis te krijgen met zo’n pomp 1 m3 gas voor 3 kWh. (het hoge rendement ca 300% meegerekend).
Of dit prijstechnisch loont, hangt af van de (verhouding van de) prijzen van een m3 (kubieke meter) gas en een kWh (kilowattuur) elektriciteit. Als een m3 gas 3 keer zo duur is als een KWh dan schiet u niets op met de investering. Als een m3 gas zeg een factor 5 duurder is dan een KWh dan gaat het lonen. Wat u van uw investering en onderhoudskosten door besparing terugkrijgt, hangt dan af hoeveel m3 gas u per jaar gaat besparen. Hier kan de rijksoverheid natuurlijk met de hoge belastingen “aan knopjes draaien”. Een beleid gericht op “gasloos” zou dan zijn om die verhouding tussen de gasprijs en de elektriciteitsprijs groot te maken.
Kunt u de warmtepompoptie combineren met zonnepanelen dan wordt het verhaal anders: gunstiger. In dat geval wekt u zelf (een deel van de) elektriciteit op. Met die zonnepanelen snijdt dan het mes aan twee kanten.
Als u warmte in huis wilt krijgen door elektrische kacheltjes of door middel van infraroodpanelen, dan wijzen we er op dat het rendement van kacheltjes bij lange na niet het rendement van een warmtepomp haalt. Het kostenplaatje voor die warmte is zo maar 10x hoger dan met gasverwarming. Infraroodpanelen geven warmte waar ze rechtstreeks op stralen. Vergelijk het met terrasverwarming, van boven voelt u daar verwarming maar de benen blijven koud. De toepassing van deze twee opties zit daarmee vooral bij een tijdelijke verwarming van een ruimte waarin u bijvoorbeeld op gezette tijden eet of werkt.
Nog een waarschuwing over de warmtepomp. Deze techniek ontwikkelt zich nog steeds. Ze worden dus steeds beter. Het is dus als het kopen van een nieuwe TV waarbij volgend jaar een veel beter presterend model voor dezelfde prijs te koop is. Wat echt een dingetje is om in de gaten te houden, is het gebruikte gas in het verder gesloten systeem van zo’n pomp. Warmtepompen bevatten (zie ook de koelkasten en airco’s) een zogenaamd lage temperatuur kokende vloeistof (een gas bij normale temperatuur en druk). Juist dat verkoken van vloeibaar gas onder druk naar gasvorm wordt gebruikt om het ding te laten werken. Die stof is dus erg belangrijk en onmisbaar. Het probleem is dat de best presterende stoffen slecht zijn voor het milieu (aantasten ozonlaag en broeikaseffect). Dat weten ze in Europa al lange tijd en er is regelgeving in de maak om dergelijke stoffen te verbieden. Maar het is niet mogelijk om met een bestaande warmtepomp zomaar over te stappen op een ander gas. Zolang dat systeem een gesloten systeem blijft (denk aan uw koelkast), is er niets aan de hand, maar als die stof er door een lek of iets dergelijks uitloopt, dan zal het duur zo niet onmogelijk zijn om nog aan die stof te komen. U voelt misschien al aan waar dit toe kan leiden: er is een financieel risico dat als u nu een warmtepomp koopt daar mogelijk voor straks een verboden stof in zit (met nadruk op “mogelijk” want wij weten ook niet wanneer dat daadwerkelijk gaat spelen).
Hybride of volledig van het gas af.?
Om te beginnen is er een zeer groot verschil in wat u moet investeren. Een hybride pomp staat er met de huidige subsidie voor pakweg € 4000-5000. Let er wel op of uw huidige CV ketel er geschikt voor is. De besparing aan m3 gas met zo’n hybride warmtepomp is beperkt tot zeg maar de minder warme en koude maanden (pak weg de 2 overgangsmaanden naar de herfst/winter toe en de 2 maanden naar de lente/zomer toe). De CV ketel blijft bestaan en verzorgt nog steeds voor het hele jaar door heet water uit de kraan en levert de verwarming van de twee koudste wintermaanden als de warmtepomp dit in uw bestaande warmteafgiftesysteem niet trekt. Grofweg zult u met het hybridesysteem ongeveer de helft van uw gasrekening terug kunnen brengen. Maar die wisselt u wel in met een hogere elektriciteitsprijs doordat u voor elke m3 gas 3 KWh gaat verbruiken.
De volledig “van het gas af” optie met een elektrische warmtepomp kent een heel wat hoger prijskaartje dan hybride, zet maar een “0”, achter de investeringskosten als u tenminste hetzelfde comfort in uw huis wilt hebben. Hoe komt dat? U moet nu, naast een veel groter warmtepompsysteem, ook het warmteafgifte systeem: andere radiatoren en/of vloerverwarming, mee gaan begroten. Ook moet een warm water boiler worden aangeschaft. De warmtepomp staat er nu immers alleen voor, dus ook als het echt koud is buiten. Zie voor meer gedetailleerde informatie over deze all electric oplossing eerder geplaatste artikelen op onze site.
Zet deze beslissing altijd af dat met de warmtepomp de elektriciteitsrekening hoger wordt en dat u mogelijk ook nog uw keukenapparatuur moet gaan aanpassen en niet in de laatste plaats dat u met deze optie uw gasaansluiting voor altijd verliest. Dus deze keuze is feitelijk een one way ticket.
Wij kunnen dan ook, zelfs als we alleen naar de duurzaamheid kijken, niet anders concluderen dan dat de all electric oplossing, de oplossing die de vertrokken wethouder Karin Dekker voor ons Kloosterveners had bedacht, meestal geen gunstige optie is. Dat we zelfs betwijfelen dat deze optie voor CO2 emissie momenteel (dwz: de komende jaren) goed uitpakt vanwege de huidige “elektriciteitsmix”: elektriciteit wordt deels opgewekt door een ook nog eens veel slechter renderende gascentrale (dan uw eigen CV ketel) en nu in deze roerige tijden wordt zelfs weer gebruik gemaakt van kolencentrales die veel meer CO2 emitteren dan gascentrales en dus ook uw huidige CV ketel.
Ja maar ik koop groene stroom in…
Tja, dat is een papieren trucje: er worden certificaten gekocht in bijvoorbeeld Scandinavië waar ze veel witte stroom uit waterkracht opwekken.
Wat er uit uw stopcontact komt, trekt zich daar niets van aan. Daaruit komt stroom deels opgewekt door zon/wind/water, door kernenergiecentrales en door gas- en kolencentrales. De zogenaamde electriciteitsmix. Het enige voordeel is dat zo’n groene stroom certificaat energieleveranciers er toe aan zetten om te investeren in groen stroom.
Tot zover deze update
Namens Duurzaam Kloosterveen, Dick van den Brand