Beste buurtgenoten,
We hebben een aantal gesprekken gevoerd met de gemeente. Doel daarvan was om de pijlen die de gemeente Assen heeft gericht op Kloosterveen, liefst helemaal tegen te houden. We blijven namelijk van mening dat de gemeente ons wel heeft aangewezen als zogenaamde “startwijk” om woningen van het gas af te krijgen, maar dat voor de meeste woningen een transitie te vroeg is.
De mogelijkheden om voor 2030 van het gas af te gaan, zijn beperkt: een warmtenet en de zgn. all electric oplossing. De gemeente zet voor Kloosterveen in op de all electric oplossing. Bij die oplossing liggen alle kosten bij de huiseigenaar. Een warmtenet wordt momenteel niet overwogen.
In de gesprekken die we gevoerd hebben, was ons doel om de gemeente te overtuigen eerst nog eens goed na te laten gaan of Kloosterveen wel zo’n geschikte wijk is om mee te beginnen. Wel, dat doel is niet bereikt. Omdat het een van de jongere wijken van Assen is en de huizen daardoor goed geïsoleerd zijn, is er in het gemeentehuis het onverslaanbare idee dat de overgang naar een elektrische warmtepomp i.p.v. de huidige CV ketel op aardgas vrij eenvoudig is.
Dat zou volgens de gemeente ook niet zo heel veel hoeven te kosten. Maar wat er steeds wordt vergeten, is dat het gros van de huizen in Kloosterveen is gebouwd in een tijd waar het huis standaard werd uitgerust met een CV ketel op aardgas en dat de verwarming gebeurt met hoge temperatuurradiatoren. Bij een warmtepomp die warmte op een veel lagere temperatuur levert, moet dat verwarmingssysteem ook worden vervangen.
Er moet onder andere, om het ook op koude dagen warm te krijgen en te houden, een vloerverwarming in. Op gas koken wordt elektrisch koken en het water voor het douchen, wordt verzorgd door een te installeren boiler.
De gemeente schat de gemiddelde ombouwkosten op hooguit €15.000. Wij zeggen, en daar hebben bouwkundigen uit onze wijk aan gerekend, dat de kosten voor een standaard eengezinswoning richting €50.000 kunnen gaan. Ons verzoek aan de gemeente was dan ook om dat eerst helder te krijgen, want dat zijn immers nogal verschillen. Daar wilde de gemeente helaas niet op ingaan. Dus nu wordt het voor Kloosterveen: “de tijd zal het leren”.
Een ander spreekwoord is: “voorkomen is beter dan genezen”, maar wij hebben niet kunnen voorkomen dat ons gemeentebestuur onze wijk toch als “startwijk” heeft aangewezen. De gemeente kijkt daarbij ook nog met een scheef oog naar 2030 als de datum waarbij er “meters gemaakt zijn”. Die datum 2030 is belangrijk, omdat vanuit de rijksoverheid de gemeenten gevraagd is haast te maken met die warmtetransitie. Want zo is de redenering: wil de warmtetransitie echt slagen, dan moeten alle woningen in 2050 van het aardgas af zijn. Om die reden is 2030 een peildatum waarbij al zo’n 1.5 miljoen bestaande woningen omgebouwd moeten zijn.
Wat we wel bereikt hebben, is dat ons deze warmtetransitie niet zal worden opgelegd onder dwang. De woningeigenaar houdt zelf de regie, wat wel zo logisch is omdat die de kosten ook voor zijn/ haar rekening moet nemen. De gemeente zal u niet gaan dwingen, ze zullen het nog moeten doen door u te overtuigen.
Stel medewerkers van de gemeente bellen bij u aan….
Zij willen met u praten over de aardgasloze optie. Op dit moment is er niet heel veel keus voor onze wijk en het komt er op neer dat ze u daarom de overgang naar een warmtepomp voorstellen. Uw uitgangspunten voor zo’n ombouw zijn immers goed: u heeft een goed geïsoleerd huis en mogelijk heeft u toch nog wat spaargeld liggen. De ketel is wellicht binnenkort aan vervanging toe en omdat het aardgas er in 2050 toch echt af moet zijn, wordt aan u voorgesteld eens na te denken hoe u in de toekomst uw huis wilt verwarmen.
Mogelijk kunt u wel samen met uw buren tegelijkertijd zo’n warmtepomp kopen en laten installeren, dat drukt dan mooi de kosten en als klap op de vuurpijl biedt de gemeente u misschien ook subsidie mogelijkheden aan. Het scheelt ook een slok op een borrel met stookkosten: de aardgasprijs is al aan het stijgen en die stijging zet ook door. Daarentegen wordt de elektriciteitsprijs lager…. Kortom met dit verhaal moet je wel uit een ei komen om niet direct bij het kruisje te tekenen.
Het zal niet verbazen: wij adviseren u met klem om dat toch NIET te snel te doen.
Daar hebben we verschillende redenen voor: “bezint voor u begint”.
1e Een warmtepomp vraagt meer ruimte dan de bestaande CV ketel. Daarnaast is er ook nog ruimte nodig voor een boiler voor uw warm water. De warmtepomp heeft ook een buitenunit die met een leiding en kabels is verbonden met de binnen-unit: ergens moet een gat door de muur worden geboord. De onderdelen van de warmtepomp zijn geen kleine apparaten en er komt een geluid uit. Niet alle muren zijn daarom geschikt om zo iets op te hangen. Als de buitenunit aan een muur wordt bevestigd die aan de buren grenst, dan hangt deze op de grond van de buren. Omdat het niet erg fraaie dingen zijn en ze ook geluid maken, is het verstandig om deze oplossing wel met uw buren af te stemmen. Het geluid van de buitenunit moet voldoen aan wettelijke normen. Is dat niet zo dan kan dat op een later moment tot extra investeringen leiden.
2e Nu komt het echte werk: het aanpassen van uw warmteafgifte systeem als deze niet geschikt is voor de lage temperatuurverwarming. In gewoon Nederlands: al uw huidige radiatoren (en soms zelfs de oude bestaande vloerverwarming) moeten er uit. Want die warmtepomp levert lage temperatuurwarmte van zeg maar 35-40 graden op zijn hoogst. Wil je je huis ook kunnen warm stoken tijdens strenge vorst, dan zal je in het huis op alle verdiepingen die je warm wilt kunnen stoken een speciale vloerverwarming moeten aanleggen en andere radiatoren moeten plaatsen. Omdat deze radiatoren niet zo veel warmte afgeven, is het vaak nodig om daar ook een elektriciteitsaansluiting bij aan te leggen om met een geforceerd ventilatiesysteem de warmte afgifte in de kamers te bevorderen.
Deze klus betekent wel dat de oude dekvloeren er uit moeten, de verwarmingspijpen worden verwijderd om er dikkere in te leggen en natuurlijk wordt dan zo’n vloerverwarmingsnet aangelegd. Nieuwe dekvloer er in en natuurlijk een nieuwe vloerbedekking geschikt voor vloerverwarming aangeschaft. Pas op dat de vloer niet dikker (hoger) wordt gelegd dan de oude vloer want dan moet er nog iets aan de deuren worden geschaafd en branddeuren moeten misschien zelfs worden vervangen.
Ondertussen worden de oude vloerbedekking en dekvloer afgevoerd. Misschien zal de gemeente coulant zijn met de afvoer van dit grof afval want de eerste 300 kg is maar gratis en bij 50m2 vloer praten we hier al snel over 10 ton afval. CO2 vrij verwarmen op deze manier staat inderdaad op een niet zo goede voet met de toch ook gewenste circulaire economie.
3e Kookt u nog op gas, dan wordt dat toestel vervangen door een elektrisch toestel. Nu is er toevallig in ons team iemand die én slecht ziet én een pacemaker heeft: vandaar deze suggestie op voorhand: neem geen inductieplaat en zoek een toestel met echte knopjes. O ja, u moet ook een nieuwe pannenset aanschaffen.
4e Maar nu kan het gas er af! Binnen 3 maanden zal de netbeheerder u gratis “afsluiten”. De nu niet meer gebruikte leidingen worden daarbij ook verwijderd. Maar let op: het is daarna niet meer mogelijk de gasleiding terug te plaatsen; eens er af, is altijd er af: dat is namelijk bij Wet inmiddels zo geregeld.
Doordat een huis verwarmen energie kost, zal zelfs met de beste warmtepomp het elektriciteitsverbruik fors toenemen. Op een koude dag verbruikt de warmtepomp wel 50 KWH per dag mits het huis erg goed geïsoleerd is anders is het verbruik hoger. Het is goed mogelijk dat dat een ander vastrechttarief voor de stroom betekent: domweg omdat de groepen worden uitgebreid en/of zwaarder gezekerd moeten worden. Die aanpassingen zijn niet kosteloos en een hoger vastrechttarief is echt een stuk duurder en dat zijn kosten die elke maand terugkeren.
Uw winst van de gasrekening ruilt u dus (deels) in voor een hogere elektriciteitsrekening. Maar wellicht heeft u voor de terugkerende kosten zonnepanelen aangeschaft; die zijn natuurlijk ook gekocht en die schrijft u af door wat u hiermee op de elektriciteitsrekening besparen kan. Wel een waarschuwing de zgn. “omslagregeling” voor teruggegeven energie aan het net, zal op termijn verdwijnen en helaas is het zo dat de panelen deels stroom zullen geven op tijdstippen dat u die stroom niet nodig heeft. Andersom kan ook: u heeft stroom nodig, maar het zonnetje schijnt niet, dan moet u net als iedereen die stroom kopen van uw energieprovider.
5e U woont nu in een “gasloos” huis. Het zal wennen zijn om de warmte in het huis te reguleren. Eigenlijk moet u de kou zonder meer voor zijn: dat wil zeggen dat dagen van te voren de warmtepomp de opdracht moet krijgen er flink tegen aan te gaan. Daar moet een balans in worden gezocht, want als de warmtepomp meer moet doen, dan neemt het zgn. rendement af en dat ziet u weer terug in het elektriciteitsverbruik.
6e Dan komt, het kan “even” duren, mogelijk pas over 15 jaar, het moment dat in de wijk in plaats van aardgas, waterstof als brandstof wordt aangeboden of, als er voldoende animo is, legt men een warmtenet aan met een hoge temperatuur verwarming. Uw buren of de mensen wat verder in de straat waren niet meegegaan met de gemeente en zijn, zeg maar, nog even “op hun handen blijven zitten”. Deze voor hen nerveuze toestand komt nu ten einde, want tot nu toe was het immers voor hen een onzeker bestaan: de datum van 2050 komt immers wel steeds dichterbij.
Maar nu kopen de buren simpelweg een andere verwarmingsketel die op waterstof brandt of als dat aan de orde is, laten zij zich aansluiten op dat nieuwe warmtenet. Voor u ligt de zaak echter heel anders, want de gasleidingen zijn immers verwijderd: u bent en blijft wel helemaal autonoom met uw warmtepomp.
7e Zo’n warmtepomp is een gecompliceerd ding en vraagt onderhoud: de buitenunit zal in weer en wind na 10-20 jaar moeten worden vervangen tegen hogere kosten dan bijvoorbeeld een ketel. U moet rekening houden met onderhoudskosten van de binnen-unit de buiten-unit, de boiler en mogelijk de geplaatste ventilatie bij de radiatoren.
Afsluitende adviezen
Op onze website (https://duurzaamkloosterveen.nl/kosten-warmtepomp/) kunt u uitrekenen wat de overgang op een warmtepomp voor u kan betekenen. Elke huis, situatie, en opvatting over deze warmtetransitie kan verschillen.: er zijn in onze wijk immers ook al mensen die die overgang toch al helemaal vrijwillig gemaakt hebben. Mogelijk heeft u op de begane grond en andere etages al een lage temperatuur vloerverwarming. Uiteraard verandert dan het kostenplaatje drastisch.
Wij hebben bij de gemeente gesteld dat woningeigenaren zelfstandig moeten kunnen beslissen. In het addendum bij de warmtevisie is dat ook zo verwoord. Uiteraard kunnen wij niet in de toekomst kijken, maar we zijn ervan overtuigd dat er grenzen zullen zijn aan wat je de bewoners van Nederland kunt aandoen in termen van kosten overlast etc. Onder die druk wordt alles vloeibaar: wie zegt ons niet dat we straks de huizen in Nederland met waterstof kunnen stoken en daarbij gebruik kunnen maken van het bestaande gasnet? Dat is natuurlijk koffiedik kijken maar toch geven we u wel in overweging om nu niet te snel te beslissen. Als 2050 al de datum wordt waarmee heel Nederland aardgasvrij moet worden, dan duurt dat toch nog een kleine 30 jaar. In 30 jaar kan veel gebeuren, kijk maar eens terug wat we 30 jaar geleden nog voor onmogelijk hielden en wat we nu de gewoonste zaak van de wereld vinden.
Mochten er naar aanleiding van bovenstaande vragen zijn dan kunt u die mailen. Bellen/appen kan ook met Anita de Rijke 06-28803024
Wij wensen u veel wijsheid toe!
Dick van den Brand, van het team Duurzaam Kloosterveen
