Werkgroep Duurzaam Kloosterveen heeft in eerdere berichten aangegeven relevante informatie te verstrekken wanneer hier aanleiding voor is. De aanleiding voor deze bijdrage is het groot aantal zonnepanelen in onze wijk en wat daar de gevolgen van kunnen zijn.
U kent onze missie: een betaalbare en haalbare warmtetransitie voor de huishoudens in onze wijk. Met de nieuwe wethouder, Martin Rasker, zijn we inmiddels in heel wat rustiger en constructiever vaarwater gekomen. Iedereen mag zelf uitmaken welke en wanneer stappen op weg naar “aardgasloos” gemaakt worden. Het overall doel blijft daarbij wel staan: we moeten met zijn allen de CO2 emissie naar beneden brengen en uiteindelijk (2050) “op nul” uitkomen.
Wie nu door onze wijk loopt, ziet ook dat er wel wat verandert: langzamerhand vullen daken zich met zonnepanelen.
Dit stuk schrijven we omdat door die vele zonnepanelen er wel een probleem aan het ontstaan is. Een zogenaamde energiecongestie: het net kan het hier en daar niet altijd meer aan….
Wat is nu precies het probleem?
Het elektriciteitsnet in onze wijk, de bekabeling dus, is ontworpen voor een bepaalde vraag. We hebben eerder gewaarschuwd dat een grote toename van warmtepompen en het laden van elektrische voortuigen in de wijk meer gaat vragen dan waarop het net is ontworpen. Dit probleem, dat zich logischerwijs in de winter kan gaan voordoen, is nog niet aan de orde geweest. Maar we gebruiken dat elektriciteitsnet nu ook ook voor de teruglevering van niet gebruikte opgewekte stroom van onze zonnepanelen. Hoe meer panelen, hoe meer aanbod en dat kan het elektriciteitsnet op een zonnige dag rond het middaguur, naar wij hebben geconstateerd, niet overal meer aan.
Door die leveringspiek loopt namelijk de spanning lokaal op. Dat kan binnen zekere grenzen geen kwaad, maar bij zo’n 250 volt, wordt de levering in gebieden (straten of wijkdelen) door de netbeheerder afgeschakeld. Dat is vervelend voor mensen met zonnepanelen. De “verkoop” van hun overtollige stroom stopt daarmee immers ook. Overigens is dat een goede zaak voor ons allen, want onze elektrische apparatuur blijft dan wel heel!
Het is de verwachting dat we bij een onveranderd elektriciteitsnet dit verschijnsel zullen zien toenemen: steeds meer zonnepanelen en dan in de zomer als de zon het hoogst staat geeft meer toelevering op het net enz…
We hebben zeer recentelijk met de wethouder hierover van gedachten gewisseld. Het nadeel van dat afschakelen is, dat het terugverdienmodel van die zonnepanelen niet meer voor de volle 100% opgaat. De oplossing is helder: aanpassing en uitbreiding van het net. De gemeente is hier al volop over in overleg met de netbeheerder. Maar Kloosterveen, Assen, Drenthe.. we staan in de rij: dit probleem ontstaat overal en de netbeheerders kunnen geen ijzer met handen breken. Wel is het zo dat Assen vergevorderd is met een overall plan en dat maakt het weer aantrekkelijk voor de netbeheerders om ons wat voorrang te geven om deze problemen op te lossen.
Tja, tot die tijd zullen we dit probleem echter zien “groeien”.
Kunnen we dan helemaal niets anders tot die tijd doen? We hebben de wethouder voorgesteld om grootleveranciers pas een vergunning te geven voor plaatsing van zonnepanelen als ze deze niet op zuid richten (waaruit natuurlijk de piekstroom te verwachten is) maar op zuidwest en zuidoost, daarmee belasten ze het net meer in de ochtend en avond. Eerder adviseerden we op onze site dat het zonder meer ook zin heeft om daar zelf bij plaatsing van uw panelen ook rekening mee te houden: hoe meer u uw leverantie over de dag weet uit te smeren, hoe minder u hoeft terug te leveren want eens houdt de salderingsregeling op en zult u uw overbodige stroom voor een fractie van wat u er wel voor betalen moet verkopen.
Het net kent drie groepen, tot op zekere hoogte 3 aparte elektriciteitsnetten. Als u omvormers op de panelen gebruikt die op 1 groep leveren, kies dan op voorhand een groep waar de spanning rond een zonnig middaguur het laagst is. Op die groep zitten dan de minste zonnepanelen in uw straat of wijk aangesloten. Het heeft zin om zo’n eenvoudige meting te doen voordat uw installateur een groep kiest.
De salderingsregeling
Met deze regeling krijgt u even veel voor uw geleverde stroom per KWh terug als waarvoor u betaalt als uw stroom uit het net nodig heeft. Uw verbruik in de winter wordt zo mooi gecompenseerd door het terugleveren van stroom in de zomer. De salderingsregeling is daarmee gunstig voor zonnepaneelbezitters, maar ongunstig voor mensen die ze niet hebben: op energie zit zowat voor de helft van het bedrag belasting en die loopt de staat met deze regeling mis. Daarnaast zijn er kosten verbonden aan het in stand houden van het net, die kosten zitten ook in de elektriciteitsprijs en zonnepaneelhouders betalen daar dan (gedeeltelijk) niet meer aan mee. Het geld moet ergens wel vandaan komen en wordt dan bijvoorbeeld afgerekend door een iets hogere prijs voor iedereen af te spreken.
Het voornemen was (daarom) om de salderingsregeling af te bouwen na 2025 totdat deze in 2030 of zo ophoudt te bestaan. Een rekenvoorbeeldje: als u nu voor een KWh 40 cent betaald, krijgt u 40 cent voor elke KWh die u niet direct gebruikt en dus terug levert. Als de salderingsregeling er niet meer is, dan zult u geen 40 cent maar ca 16 cent terugkrijgen. Dus ca 40% van wat u eerst kreeg.
Gelet op het feit dat je al een hele piet bent als je de helft van je zonnestroom direct zelf gebruikt, dus dat je de helft terug levert, is het eenvoudig uit te rekenen dat dit wel een hele zure appel is om door te bijten: stel uw panelen leveren 5000 KWh per jaar dan scheelt dat in dit rekenvoorbeeld toch 600 euro per jaar….
De 1e kamer moet de afloop van de salderingsregeling nog goedkeuren en daarvoor is momenteel geen meerderheid voor te verwachten. Tegenover elkaar staan de wens zonnepanelen te stimuleren en het kostenplaatje voor ons allen en het mislopen van belasting. Ook zou afschaffen oneerlijk zijn voor al die mensen, denk ook aan mensen die huren, die nu nog geen zonnepanelen hebben.
CO2
Feit is dat zonnepanelen hoe dan ook de CO2 uitstoot echt 1 op 1 vermindert. Dat is met bijvoorbeeld de overgang naar een warmtepomp nog zo maar niet te zeggen: met een warmtepomp (lees het artikel op onze site daarover maar na) ruilt u bij elke bespaarde m3 aardgas uit met ca 3 KWh elektriciteit. En die warmtepomp gebruikt u nu net weer op het moment dat de zonnepanelen niet veel presteren, namelijk in de winter. De elektriciteit uit uw stopcontact wordt dan voor een groot deel opgewekt met fossiele brandstof en die komt door ons internationaal koppelnet bijvoorbeeld ook nog eens voor een deel uit Duitsland en onze buren gebruiken zelfs nog veel bruinkool en dat is 4 keer “zo vies” als aardgas. Let wel: een groene stroom contract doet daar niets van af, dat is een papieren wereld voor het stimuleren van vergroening op de langere termijn: de leverancier koopt een certificaat groene stroom bijvoorbeeld uit Noorwegen waar ze veel met waterkracht werken. Omdat dat dus geld kost, is er uiteindelijk wel een kracht, een beweging, dat uw leverancier eieren voor zijn geld kiest en daadwerkelijk gaat investeren in eigen groene stroom en legt dan bijvoorbeeld een windenergiepark aan. De stroom uit uw stopcontact is echter niet anders dan die van uw buurman die geen groene stroom contract heeft afgesloten.
Zowel de noodzakelijke aanpassingen aan het elektriciteitsnet, als de overgang waarbij iedereen zonnepanelen of windenergie als energiebron gebruikt, vragen tijd. We zitten duidelijk in een overgangsperiode waarbij het elektriciteitsnet nog niet op orde is en waar we nog geen echt duurzame stroom hebben (nu ongeveer 15% van alle verbruik. De reductie van CO2 emissie wordt steeds groter als we doorgaan met de stroom uit fossiele energie uit te faseren.